Naar inhoud

Onthullingen uit de rijke ondergrond van de Koninklijke Wijk

Gepubliceerd op 20 oktober 2025

Van aan het Koningsplein tot aan de Regentschapsstraat: hoe de herinrichting van de sporen het verleden naar boven brengt

Sinds het voorjaar van 2024 is de Koninklijke Wijk een werf geworden.  Het wegennet vanaf het Koningsplein tot aan het einde van de Regentschapsstraat, inclusief Kleine Zavel wordt heraangelegd.  Er zijn waterdichtingswerkzaamheden.  Ondergrondse elementen van de archeologische site van de Coudenberg worden gerestaureerd. Deze grootschalige werken, gecoördineerd door Beliris en de MIVB, brengen tal van onthullingen uit de rijke ondergrond van de wijk naar boven en leveren heel wat archeologische vondsten op. De eerste voorbereidende werkzaamheden vonden plaats in 2022 en de werken zijn nog steeds aan de gang. De archeologische werkzaamheden die deze werken begeleiden, worden uitgevoerd door een team van archeologen van het Museum voor Kunst en Geschiedenis in opdracht van urban.brussels.

Artikel verzorgd door urban.brussels

Plan: Koninklijke Wijk, uittreksel uit het plan van Martin de Tailly, 1640, Bruxella nobilissima Brabantiae civitas - ©KBR


Koningsplein

Op het Koningsplein werd niet alleen de kennis over de buitenmuren van de Aula Magna – de grote ceremoniële zaal van het Paleis van de Coudenberg – geactualiseerd, maar werden ook nieuwe elementen van de vleugel van de poort van het middeleeuwse paleis blootgelegd, evenals een deel van de beroemde Balustrade van het Hof. Tussen feodale macht en burgerlijk leven was dit plein, afgebakend door een balustrade (of “baille”), een zeer levendige plek, waar zowel commercie als officiële ceremonies plaatsvonden.

Koningsplein, overblijfselen van de centrale toren en het monumentale trappenhuis van de Aula Magna - ©urban.brussels

Koningsplein, overblijfselen van de Balustrade van het Hof (Baille de la Cour) - ©urban.brussels 


Langsheen de Regentschapsstraat


RUYSBROECKSTRAAT

Ongeveer 50 jaar na de aanleg van het neoklassieke Koningsplein, in 1827, werd de Regentschapsstraat aangelegd om de as tussen het Koningsplein en de Zavel, en vervolgens het Poelaertplein, te verlengen. Vóór de aanleg ervan werden de percelen ingenomen door een reeks rijke privé-eigendommen en enkele civiele gebouwen. In haar eerste versie overspande de straat met een ijzeren brug de Rue de Ruysbroeck, die het tracé van de gelijknamige beek volgde, evenals een deel van de eerste stadsomwalling uit de 13e eeuw. Dankzij een lange maar nog steeds unieke longitudinale sleuf in dit gebied konden talrijke metselwerken (muren, gewelven, vloeren...) worden teruggevonden, maar ook inzicht worden verkregen in de oude bebouwing en de verschillende topografische aanpassingen.

Oude lithografie van de steunmuur vanaf de Rue de Ruysbroek,

Lithografie uit: De Cloet, J-J, Châteaux et Monuments des Pays-Bas faisant suite au Voyage pittoresque, 1830

Regentschapsstraat, steunmuur van de kruising met de Ruysbroeckstraat - ©urban.brussels 


BEGRAAFPLAATS VAN HET HOSPITAAL SAINT-JEAN

In het laagste deel, langs de kerk Notre-Dame des Victoires en de Kleine Zavel, ligt de Regentschapsstraat boven de tweede begraafplaats van het Sint-Janshospitaal. Deze begraafplaats, die rond 1300 werd aangelegd en tot het begin van de 18e eeuw in gebruik was, herbergt de graven van de armen van het ziekenhuis en, geleidelijk aan, ook van sommige inwoners van de wijk Sablon. In dit stadium van de werkzaamheden zijn al ongeveer 150 graven blootgelegd, geregistreerd en onderzocht.

Begraafplaats van het Sint-Janshospitaal, vrijmaken van graven in een massagraf - ©urban.brussels